ارزش زدایی و قباحت زدایی
ارزش در اصطلاح جامعه‌شناسی، عقایدی است که افراد یا گروه‌های انسانی دربارهٔ آنچه مطلوب، مناسب، خوب یا بد است، دارند. ارزش‌های گوناگون، نمایانگر جنبه‌های اساسی تنوعات در فرهنگ انسانی است. ارزش‌ها معمولاً از عادت و هنجار، سرچشمه می‌گیرند.
به طور کلی به عادت ها و کارهایی که برای اعضای یک جامعه اهمیت دارند و آرمان مشترک اعضاء آن جامعه تلقی می‌شوند، را ارزش می‌گویند.
در فرهنگ فارسی معین ارزش به معانی بها، ارز،قیمت، قدر و شایستگی ترجمه شده است.
بحران ارزش زدايي، در بسياري از جوامع(مُدرن و عقب مانده) به يک مشکل فرا گير بدل شده است. و به شکل معمول رسانه های جمعی و شبکه های اجتماعی بیشترین نقش را در این بحران داشته اند.
رسانه ها در دنياي امروز جايگاه قابل توجهي در همه عرصه ها پيدا کرده اند و به عنوان ابزار تسلط بر افکار، اراده و احساسات بشريت امروز محسوب مي شوند.
به نظر می رسد که در جامعه افغانستان، رسانه ها اهمیت ویژه دارند و مهمترین ابزار ارتباط عمومی می باشند. تاثیر رسانه ها در افکار عمومی جامعه افغانی مطلق بوده و می توان گفت که رسانه ها اولویت های فکری و عملی مردم ما را تعیین می کنند.
به عبارت دیگر، مخاطبین رسانه ها در افغانستان هیچ گونه قدرت انتخاب ندارند و تاثیر گذار ترین عامل تعیین کننده افکار عمومی و جهت گیری فکری می باشند. مهمترین چیزی که باعث شده است که جامعه بیشترین تاثیر پذیری از رسانه ها را داشته باشد سطح پایین سواد و آگاهی پایین مردم است. زیرا بی سوادی باعث می شود که مردم نتوانند رویداد های منتشر شده از رسانه ها را در سطوح مختلف تحلیل و بررسی نمایند. به همین خاطر، مردم ممکن است موضوعات منشتر شده را به آسانی بپذیرند.
با وجود کارکرد مثبت رسانه ها در زمينه اطلاع رساني، نظارت بر حکومت و نهاد های سیاسی، وحدت و همگرايي و حمايت از نيروهاي امنيتي و دفاعي افغانستان، برخي آثار منفي نيز از خود بجا گذاشته اند که مهمترین آنها ارزش زدایی از اخلاقیات و قبح زدایی از عملکرد های مذموم است.
با مقایسه جامعه افغانستان با بیست سال پیش میتوان دریافت که احترام، وفاداری،غیرت ملی، انصاف، ادب، عفت، امانتداری، حیا، همدردی، بخشش، راز داری، وفا به عهد، جوانمردی و ... دیگر جایگاه سابق را ندارند و از ارزش آنها کاسته شده است. البته ممکن است این موارد ناشی از روی آوردن افراد به مادی پرستی و صنعتی شدن اجتماع باشد. که این خود نیز ارمغان رسانه ها است.
همچنان اعمال قبیحه از جمله فساد اخلاقی، دروغ، رشوت، طلاق، ادا قروض، عیب جویی، تکبر، حسادت، تمسخر، فریب و نیرنگ، خیانت، بدگمانی، تحقیر کردن دیگران، پیمان شکنی، انتقام، تهمت، ناسزا گویی، چاپلوسی و غیره نیز از قباحت آنها کاسته شده است. حتی تعدادی با افتخار از درآمد های حرام خود یاد می کنند. و یا افرادی دیده می شوند که روابط نامشروع خود را نه تنها ننگ نمی دانند بلکه آنرا یک شان و مزیت برای خود تلقی می کنند.
نو جوان ۱۶ ساله را دیدم که با افتخار در جمع خانواده خود از روابط خود با جنس مخالف سخن می گفت و والدینش ضمن قهقهه برایش دست میزدند. و با اشخاص زیاد برخوردیم که حتی با داشتن توانائی مالی، قروض خودرا نمی پردازند و مشهور شده است که مرد بدون قرض مرد نیست.
نشرات رسانه های جمعی خصوصا شبکه های تلویزیونی در افغانستان که اغلب آن را سریال های ترکی و هندی تشکیل می دهد بیشترین تاثیر را بر کنش های اجتماعی دارد. این نوع نشرات تا حدودی ذهنیت های نسل کنونی و قطعا ارزش های فرهنگی نسل آینده را خواهد ساخت. زیرا قهرمانان این سریالها الگو ها و اسطوره های جوانان و نوجوانان خواهند بود همان قهرمانانی که غالبا پایبند هیچگونه ارزشی نیستند.
ارزش در اصطلاح جامعه‌شناسی، عقایدی است که افراد یا گروه‌های انسانی دربارهٔ آنچه مطلوب، مناسب، خوب یا بد است، دارند. ارزش‌های گوناگون، نمایانگر جنبه‌های اساسی تنوعات در فرهنگ انسانی است. ارزش‌ها معمولاً از عادت و هنجار، سرچشمه می‌گیرند.
به طور کلی به عادت ها و کارهایی که برای اعضای یک جامعه اهمیت دارند و آرمان مشترک اعضاء آن جامعه تلقی می‌شوند، را ارزش می‌گویند.
در فرهنگ فارسی معین ارزش به معانی بها، ارز،قیمت، قدر و شایستگی ترجمه شده است.
بحران ارزش زدايي، در بسياري از جوامع(مُدرن و عقب مانده) به يک مشکل فرا گير بدل شده است. و به شکل معمول رسانه های جمعی و شبکه های اجتماعی بیشترین نقش را در این بحران داشته اند.
رسانه ها در دنياي امروز جايگاه قابل توجهي در همه عرصه ها پيدا کرده اند و به عنوان ابزار تسلط بر افکار، اراده و احساسات بشريت امروز محسوب مي شوند.
به نظر می رسد که در جامعه افغانستان، رسانه ها اهمیت ویژه دارند و مهمترین ابزار ارتباط عمومی می باشند. تاثیر رسانه ها در افکار عمومی جامعه افغانی مطلق بوده و می توان گفت که رسانه ها اولویت های فکری و عملی مردم ما را تعیین می کنند.
به عبارت دیگر، مخاطبین رسانه ها در افغانستان هیچ گونه قدرت انتخاب ندارند و تاثیر گذار ترین عامل تعیین کننده افکار عمومی و جهت گیری فکری می باشند. مهمترین چیزی که باعث شده است که جامعه بیشترین تاثیر پذیری از رسانه ها را داشته باشد سطح پایین سواد و آگاهی پایین مردم است. زیرا بی سوادی باعث می شود که مردم نتوانند رویداد های منتشر شده از رسانه ها را در سطوح مختلف تحلیل و بررسی نمایند. به همین خاطر، مردم ممکن است موضوعات منشتر شده را به آسانی بپذیرند.
با وجود کارکرد مثبت رسانه ها در زمينه اطلاع رساني، نظارت بر حکومت و نهاد های سیاسی، وحدت و همگرايي و حمايت از نيروهاي امنيتي و دفاعي افغانستان، برخي آثار منفي نيز از خود بجا گذاشته اند که مهمترین آنها ارزش زدایی از اخلاقیات و قبح زدایی از عملکرد های مذموم است.
با مقایسه جامعه افغانستان با بیست سال پیش میتوان دریافت که احترام، وفاداری،غیرت ملی، انصاف، ادب، عفت، امانتداری، حیا، همدردی، بخشش، راز داری، وفا به عهد، جوانمردی و ... دیگر جایگاه سابق را ندارند و از ارزش آنها کاسته شده است. البته ممکن است این موارد ناشی از روی آوردن افراد به مادی پرستی و صنعتی شدن اجتماع باشد. که این خود نیز ارمغان رسانه ها است.
همچنان اعمال قبیحه از جمله فساد اخلاقی، دروغ، رشوت، طلاق، ادا قروض، عیب جویی، تکبر، حسادت، تمسخر، فریب و نیرنگ، خیانت، بدگمانی، تحقیر کردن دیگران، پیمان شکنی، انتقام، تهمت، ناسزا گویی، چاپلوسی و غیره نیز از قباحت آنها کاسته شده است. حتی تعدادی با افتخار از درآمد های حرام خود یاد می کنند. و یا افرادی دیده می شوند که روابط نامشروع خود را نه تنها ننگ نمی دانند بلکه آنرا یک شان و مزیت برای خود تلقی می کنند.
نو جوان ۱۶ ساله را دیدم که با افتخار در جمع خانواده خود از روابط خود با جنس مخالف سخن می گفت و والدینش ضمن قهقهه برایش دست میزدند. و با اشخاص زیاد برخوردیم که حتی با داشتن توانائی مالی، قروض خودرا نمی پردازند و مشهور شده است که مرد بدون قرض مرد نیست.
نشرات رسانه های جمعی خصوصا شبکه های تلویزیونی در افغانستان که اغلب آن را سریال های ترکی و هندی تشکیل می دهد بیشترین تاثیر را بر کنش های اجتماعی دارد. این نوع نشرات تا حدودی ذهنیت های نسل کنونی و قطعا ارزش های فرهنگی نسل آینده را خواهد ساخت. زیرا قهرمانان این سریالها الگو ها و اسطوره های جوانان و نوجوانان خواهند بود همان قهرمانانی که غالبا پایبند هیچگونه ارزشی نیستند.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر